Homo mannen of andere LGBTI+ personen gebruiken dit om naar zichzelf te verwijzen. 

• Het woord gay is ontstaan vanuit het Engels voor ‘vrolijk’. De betekenis schoof op naar homoseksueel, en tegenwoordig wordt het woord ook door andere LGBTI+ personen gebruikt om naar zichzelf te verwijzen. 

Het zogenaamde ‘extra zintuig’ van LGBTI+ personen om elkaar te herkennen. 

• De ‘gaydar’ is gebaseerd op kleine, subtiele vormen van herkenning. Die zijn meestal vooral gebaseerd op stereotiepe opvattingen van hoe een LGBTI+ persoon eruit zou moeten zien.  
• Hoewel het uiterlijk van een persoon niet bepaalt welke seksuele oriëntatie die heeft, kunnen LGBTI+ personen wel aan elkaar laten blijken dat ze deel zijn van de LGBTI+ gemeenschap. Bijvoorbeeld door een pride pin, een carabiner of regenboogveters te dragen. Dit noemt men signaling. 

Een geboorteouder is een persoon die bevalt van een kind en daarvoor een ouderrol opneemt.

• Vroeger werd de term ‘biologische moeder’ gebruikt. Maar de geboorteouder is niet altijd een vrouw en ook niet steeds de genetische ouder (bv. wanneer er met een donoreicel wordt gewerkt). Daarom wordt er tegenwoordig ‘geboorteouder’ gebruikt. In vrouwenkoppels kan je de partner die het kind gebaard heeft dus de geboortemoeder noemen. De partner die het kind niet heeft gebaard, heet in dat geval de meemoeder.  
• Niet elke persoon die een kind baart is een vrouw. (Bv: non-binair persoon of trans man). In plaats van ‘de zwangere vrouw’ kan je simpelweg ‘de zwangere persoon’ of ‘degene die zwanger is’ zeggen. 
• Er bestaat ook een ‘draagouder’, een persoon die bevalt van een kind, maar geen ouderrol opneemt.

Wanneer iemand LGBTI+ vooroordelen of negatieve gevoelens onbewust op zichzelf toepast.

• LGBTI+ personen groeien op in een samenleving waarin nog veel negatieve gevoelens, impliciete en expliciete vooroordelen en stereotypen bestaan over LGBTI+ personen. Ze kunnen die vooroordelen ‘internaliseren’. Dat wil zeggen dat iemand die onvrijwillig en onbewust op zichzelf toepast. Dat kan resulteren in een laag zelfbeeld, schaamte en soms zelfhaat. Vanuit een innerlijk conflict gaan mensen bijvoorbeeld hun oriëntatie ontkennen, of zich uitgesproken LGBTI+ foob gedragen om niet ‘ontdekt’ te worden. 

Gender is hoe iemand zelf hun identiteit ervaart.

• Gender is niet hetzelfde als geslacht (of sekse). Geslacht wordt bij de geboorte bepaald op basis van lichamelijke kenmerken. Gender is hoe iemand zelf hun identiteit ervaart.  
• Gender is een sociale constructie die de positie van personen binnen de samenleving mee bepaalt. Er is traditioneel een binaire opdeling van gender, de klassieke tweedeling man en vrouw. Hieraan worden bepaalde verwachtingen en rollen gekoppeld. Tegenwoordig wordt deze binaire gendernorm meer in vraag gesteld en wordt gender gezien als een spectrum.  
• In andere delen van de wereld zijn er samenlevingsmodellen met meer dan twee genders. Zo heb je in India bijvoorbeeld de Hijra. 
• De ongeschreven en normatieve sociale afspraken rond gender zijn tijds- en plaatsspecifiek. Ze kunnen dus veranderen doorheen de tijd en verschillen van plaats tot plaats. 

Een genderbevestigende ingreep heeft als doel het ongemak dat iemand voelt tegenover het eigen lichaam te verzachten of zelfs weg te nemen.

• Een genderbevestigende ingreep brengt iemands lichaam meer in overeenstemming met hun persoonlijke genderidentiteit en hun gewenste expressie.  
• Er bestaan verschillende soorten genderbevestigende ingrepen. Zo kan men bijvoorbeeld hormonen nemen, de adamsappel laten weghalen of borstweefsel laten verwijderen, penis laten reconstrueren (= falloplastie)…  
  Iedereen kan voor zichzelf kiezen of die een ingreep wil, en welke ingreep die wil. Een uitgebreid overzicht aan verschillende operaties vind je hier.   
• Je kan trans zijn met of zonder genderbevestigende ingrepen. Niet iedere trans persoon ervaart genderdysforie, heeft de financiële mogelijkheden om een genderbevestigende ingreep te laten uitvoeren, of wil de bijhorende medische risico’s accepteren.   
• Vaak zijn er lange wachtlijsten en procedures (bv: psychologische begeleiding voor deze operaties.) 

Deze term omvat alle verschillende genderidentiteiten die er bestaan. 

• Veel voorkomende voorbeelden zijn: man, vrouw, trans vrouw, trans man, genderqueer, non-binair…

Gendereuforie is het fijn gevoel van comfort of vreugde door de erkenning voor de genderidentiteit. 

• Dit kan om zelferkenning of erkenning van anderen gaan.  
• Iedereen kan gendereuforie ervaren. Bijvoorbeeld wanneer een cis of trans jongen zich heel gelukkig voelt bij het zien van zijn eerste baardgroei.  
• Gendereuforie is de tegenhanger van genderdysforie.   
• Iets wat ook voor gendereuforie kan zorgen is genderbevestiging. Genderbevestiging is een overkoepelende term voor de reeks acties, veranderingen en mogelijkheden om volgens ons authentieke genderzelf te leven.  

Genderexpressie is de manier waarop iemand zich uit naar de buitenwereld.

• Dat kan in de vorm van kleding en make-up, maar ook door een bepaalde lichaamshouding, spraak of manier van bewegen.   
• Volgens de huidige gendernormen horen vrouwen zich op een specifieke manier te uiten, en mannen op een andere. De verwachting die deze norm creëert komt niet overeen met de werkelijkheid. Iemands genderidentiteit valt niet strikt te koppelen aan een bepaalde genderexpressie. Zo kunnen cis of trans mannen, non-binaire personen, genderfluïde personen… er net als sommige cis vrouwen voor kiezen om een jurk te dragen.   
• Klik hier om naar een video over genderexpressie te kijken. 

Iemand bij wie de genderidentiteit kan variëren doorheen de tijd is genderfluïde.

• Een genderfluïde persoon kan zich op sommige momenten identificeren als man, vrouw, beide of geen van beide. Het kan veranderen afhankelijk van de omstandigheden of gevoelens. Het is iemand die 'vloeit' tussen verschillende genderidentiteiten op het genderspectrum.  

Genderidentiteit is iemands innerlijke en individuele ervaring van gender. 

• Genderidentiteit is het innerlijke gevoel zich man, vrouw, (afwisselend) beide, of geen van beide te voelen.  Het kan wel of niet overeenstemmen met het toegewezen geslacht.  
• Tegenwoordig wordt genderidentiteit bekeken als een spectrum waarop veel verschillende binaire en non-binaire genderidentiteiten te vinden zijn. Er bestaan dus niet enkel mannelijke en vrouwelijke genderidentiteiten, maar ook variaties van beide of van geen van beide. Voorbeelden zijn: bigender, man, genderfluïde, non-binair, vrouw… Sommige mensen ervaren geen genderidentiteit, dit noemen we agender.  
• Iemands genderidentiteit hoeft niet vast te liggen, en kan veranderen doorheen de tijd.   
• Klik hier om naar een video over genderidentiteit te kijken. 

Genderinclusiviteit is het streven naar een omgeving waarin mensen van alle genderidentiteiten zich welkom, gerespecteerd en gewaardeerd voelen.

• Bij genderinclusiviteit wordt er bewust rekening gehouden met de diversiteit aan genderidentiteiten.  
• Enkele belangrijke aspecten van genderinclusiviteit zijn: 
  • Taalgebruik: het gebruiken van genderinclusieve taal, zoals het gebruik van de juiste voornaamwoorden voor mensen en vermijden van stereotypen. 
  • Toegankelijkheid: zorgen voor toegankelijke en inclusieve voorzieningen, zoals genderneutrale toiletten. 
  • Diversiteitsbeleid: een beleid dat gelijkheid en inclusiviteit van alle genderidentiteiten bevordert en discriminerend gedrag tegengaat. 
  • Educatie en opvoeding: bewustwording en educatie over genderdiversiteit binnen organisaties, scholen en de samenleving. 
  • Veilige ruimtes: het creëren van veilige ruimtes waar mensen van alle genderidentiteiten zichzelf kunnen zijn zonder angst voor discriminatie of vooroordelen.  

Genderincongruentie is een gevoel van ongemak of ontevredenheid dat iemand kan ervaren als de genderidentiteit niet overeenkomt met het toegewezen geslacht bij de geboorte. 

• Genderincongruentie kan ook verwijzen naar het gevoel dat de uiterlijke kenmerken niet passen bij hun ervaren of gewenste genderidentiteit.  
• Het wordt vaak als synoniem gebruikt voor genderdysforie, maar beide begrippen verschillen subtiel van elkaar. Genderdysforie benadrukt het lijden en de stress die komt kijken bij het gebrek aan overeenkomst tussen het toegewezen geboortegeslacht en de genderidentiteit. Niet elke persoon die genderincongruentie ervaart, lijdt hier onder.  
• Zowel genderincongruentie als genderdysforie worden vaak als diagnose gebruikt binnen transgenderzorg. De reden om dit als diagnosetermen (wel niet langer als mentale stoornis, maar als een gezondheidsgerelateerde conditie) op te nemen, is om de terugbetaling van transgenderzorg te waarborgen.

Gendernormen zijn de sociale afspraken en verwachtingen die een samenleving koppelt aan een geslacht of genderidentiteit.

• In veel samenlevingen zijn de gendernormen binair. Ze gaan uit van een tweedeling (mannen – vrouwen) en zeggen dat die twee groepen zich op twee verschillende en duidelijk afgebakende manieren moeten gedragen. Zo wordt er in België vaak verwacht dat mannen geen jurk dragen, en dat vrouwen geen auto kunnen repareren. Wanneer iemand niet in het gendernormatieve plaatje past, kan dat voor conflict zorgen. Dat gaat zowel over een innerlijk conflict, als onbegrip en discriminatie van de buitenwereld.  

Genderqueer is wanneer iemand zich niet thuis voelt binnen de binaire genderidentiteiten en genderrollen, en dus niet past in een vast genderhokje.

• Genderqueer mensen zien vaak hun genderidentiteit als iets dat niet vast hoeft te staan, iets dat kan en mag veranderen. 

Het genderspectrum is een manier om gender te omschrijven zonder te vertrekken vanuit een binaire kijk op genderidentiteit, -rollen, en -expressie.

• Het genderspectrummodel stelt gender voor als een continuüm dat mannelijk en vrouwelijk omvat, maar omschrijft ze niet als strikt omlijnd of als tegenpolen. De voorstelling van gender als een spectrum maakt het mogelijk om naast mannen en vrouwen ook andere genderidentiteiten op te nemen. Het genderspectrum erkent niet-binaire genderidentiteiten en niet-binaire genderexpressies. 

Kinderen die experimenteren op het vlak van genderexpressie, gedrag stellen dat afwijkt van de gendernormen of aangeven een andere genderidentiteit te hebben dan wat werd toegewezen bij de geboorte, worden gendervariant genoemd.

• Een gendervariant kind kan trans zijn. Toch wordt de term trans minder gebruikt om naar gendervariante kinderen te verwijzen. Dat is omdat gender een spectrum is en jonge kinderen daarop vaak nog hun eigen weg zoeken. Vaak identificeren ze zich ook nog niet bewust met een bepaalde genderidentiteit. Die kinderen wil men zelf laten ontdekken waar ze zich goed bij voelen, en dus wordt vermeden om ze vanaf een jonge leeftijd in een vast ‘hokje’ te plaatsen. Termen als gendervariant kind vormen in dit geval een alternatief voor trans. 

Genderzoektocht verwijst naar het proces waarbij iemand de eigen genderidentiteit onderzoekt.

Tijdens een genderzoektocht kunnen mensen verschillende aspecten van zichzelf onderzoeken, zoals: 

• Genderexpressie: Hoe ze hun gender uitdrukken door kleding, gedrag en presentatie. 
• Genderidentiteit: Hoe ze zichzelf voelen en identificeren in termen van gender, bijvoorbeeld als man, vrouw, beide, geen van beide, of ergens tussenin. 
• Persoonlijke ervaring: Hun gevoelens en ervaringen met betrekking tot hun gender door de tijd heen. 

Dit proces is voor iedereen anders en varieert van persoon tot persoon. Voor sommigen is het een lang en ingewikkeld proces, terwijl het voor anderen misschien snel en duidelijk is. Het is een belangrijk aspect van zelfontdekking en identiteit voor veel mensen.

Het geslacht wordt bij de geboorte bepaald en vastgelegd op de geboorteakte. Het is vaak enkel gebaseerd op wat artsen visueel waarnemen. 

• Artsen gebruiken normen over hoe een lichaam er uit moet zien om het als jongen of meisje te registreren. Geslacht of sekse wordt bepaald op basis van lichamelijke kenmerken. Het binaire model gaat uit van twee geslachten: man en vrouw, met welomlijnde en van elkaar verschillende geslachtskenmerken. Die twee groepen maken deel uit van het brede geslachtskenmerkenspectrum, maar er bestaat veel meer lichaamsvariatie.  
• Mensen met geslachtskenmerken die niet binnen de klassieke tweedeling M/V vallen of variaties hebben in geslachtskenmerken, hebben een intersekse lichaam.  
• In de medische wereld worden verschillende variaties in geslachtsontwikkeling verzameld onder de medische term DSD.

Geslachtskenmerken zijn kenmerken die samenhangen met het biologisch geslacht.

• Concreet gaat het om: chromosomen, inwendige geslachtsklieren, hormonen, inwendige en uitwendige geslachtsorganen en de verdere ontwikkeling tijdens de puberteit.  
• Het binaire model gaat uit van twee geslachten: man en vrouw, met welomlijnde en van elkaar verschillende geslachtskenmerken. Deze twee groepen maken deel uit van het brede geslachtskenmerkenspectrum, maar er bestaat veel meer lichaamsvariatie.  
• Mensen met geslachtskenmerken die niet binnen de tweedeling M/V vallen, hebben een intersekse lichaam. In de medische wereld worden verschillende variaties in geslachtsontwikkeling verzameld onder de medische term DSD. 

Elke grensoverschrijdende handeling die een persoon ervaart als geweld, is geweld.

• Er zijn vier soorten: fysiek, verbaal, materieel en seksueel geweld. Ook als de pleger zegt dat die het niet als geweld bedoelde, maar je dat wel zo ervaarde, heb je geweld meegemaakt.  
• Daden van geweld zijn pas strafbaar als ze volgens de wet een 'misdrijf' zijn. Als het geweld ontstaat vanuit vooroordelen over een bepaalde minderheidsgroep (etniciteit, seksuele oriëntatie, religie...) kan het berecht worden als haatmisdrijf.  
• Wanneer iemand een persoon geweld aandoet omwille van de veronderstelde seksuele oriëntatie, genderidentiteit, genderexpressie en/of seksekenmerken, is dit een haatmisdrijf en een vorm van LGBTI+ fobie.

• (zie: Aseksualiteit)

Staat voor Gender & Sexuality Alliance.

• GSA is een organisatie of groep leerlingen en bondgenoten die zich ontfermen over het creëren van een veilige omgeving op school voor iedereen.  

Een romantische of seksuele aantrekking tot vrouwen en/of vrouwelijkheid.

• De term kan gebruikt worden door iemand van eender welke genderidentiteit. Het wordt soms gezien als een alternatief voor de tweesplitsing hetero- en homoseksualiteit.    
• Gynefilie is de tegenhanger van androfilie. 
• Met deze term omschrijf je aantrekking tot persoonskenmerken, zonder er automatisch je eigen genderidentiteit of sekse bij te betrekken.  Ook de genderidentiteit of sekse van de persoon waarop je valt, wordt niet per se betrokken. Bijvoorbeeld: je bent aangetrokken tot iemand die zeer vrouwelijk overkomt maar zich als man of non-binair identificeert.   
• De term maakte al heel wat betekenisverschuivingen mee. In sommige gevallen werd de term in verband gebracht met LGBTI+ negativiteit en cisnormatieve opvattingen.  
  • Sommige mensen omschrijven zichzelf als gynefiel om hun te distantiëren van het stereotype beeld bij de term ‘lesbisch’. Deze afkeer van de term ‘lesbisch’ kan (geïnternaliseerde) LGBTI+ fobie zijn. 
  • De term kan problematisch zijn met betrekking tot trans en non-binaire personen. Iemand gynefiel valt op ‘vrouwelijkheid’, maar wat is vrouwelijkheid? De term valt terug op cisnormatieve opvattingen.