10 jaar T-Day: Marleen
Voor de gelegenheid van 10 jaar T-Day spraken wij met drie trans en non-binaire
personen. Over wat T-Day betekent voor hen, over hun persoonlijke ervaringen, hun
activisme en nog zoveel meer. Lees hier het verhaal van Marleen.
Wie ben je?
Ik ben Marleen Hufkens, trans vrouw, voornaamwoorden zij/haar. Ik kom uit Antwerpen en ben 56 jaar.
In welke organisatie ben je actief?
Ik ben actief in de raad van bestuur van het Roze Huis in Antwerpen. Als koepel ondersteunen wij de werking van het provinciale verenigingsleven rond seksuele oriëntatie, genderidentiteit en -expressie. Binnen het Roze Huis behartig ik al 20 jaar, vrij activistisch, de belangen van de transgender community.
Vanuit het Roze Huis heb ik 11 jaar geleden, samen met stagiaire Katelijne, T-Day opgericht. Toen heette dit nog ‘dag voor transgenders en hun omgeving’. Vanaf de tweede editie nam çavaria de organisatie over. Voor het Roze Huis werd het té groot om zelf in handen te houden.
Wat is T-Day?
T-Day is een speciaal ontmoetingsplatform dat zich richt op trans personen en hun directe omgeving. Een dag waarop we streven naar verbinding en waarin het leggen van connecties centraal staat. Hoewel T-Day ook workshops en panelgesprekken organiseert om inhoudelijke informatie te delen, ligt de nadruk voornamelijk op het opbouwen van een gemeenschap. We willen dat T-Day een gelegenheid biedt om ervaringen te delen, vragen te stellen en in contact te komen met anderen die vergelijkbare ervaringen hebben als zichzelf.
Neem ons eens mee naar 20 jaar transgenderemancipatie. Wat is er in die die periode dat jij als activist actief bent allemaal veranderd?
Heel veel. En ook heel veel ten goede. Gelukkig. Eén van de belangrijkste evoluties die ikzelf heb mogen meemaken, is het zelfbeschikkingsrecht. Weet je dat het nog maar 15 jaar geleden is dat je als transgender all-in moest gaan om je geslacht wettelijk te laten aanpassen? Een operatie was noodzakelijk. De transgenderwet van 2007 heeft daar verandering in gebracht*. Waar de focus van transgenderzorg vroeger voornamelijk lag op de fysieke transitie, zijn we geleidelijk aan een verschuiving gaan zien waarbij de innerlijke beleving centraal kwam te staan. Non-op (non-operative) transgender personen kregen in 2007 opeens middelen om hun genderidentiteit tot uitdrukking te brengen en te bevestigen, waarbij geslachtsbevestigende operaties slechts één van de mogelijke stappen in het transitieproces werden. Er werd bestaansrecht gegeven aan álle trans personen, ongeacht of ze wel of geen fysieke operatie hadden ondergaan.
*nvdr.: "Wet van 10 mei 2007 tot wijziging van de vermelding van het seksueel karakter van de burgerlijke staat in de geboorteakte en tot wijziging van de wet van 18 juni 2006 tot erkenning van de effecten van de verandering van het seksueel karakter in bepaalde akten van de burgerlijke stand"
Waarom is T-Day anno 2023 dan nog steeds nodig?
In verschillende landen, waaronder België, hebben we heel veel positieve ontwikkelingen gezien met betrekking tot de erkenning en bescherming van trans personen en hun rechten: de erkenning van genderidentiteit, juridische bescherming tegen discriminatie en verbeterde toegang tot medische zorg.
Maar helaas zijn er ook landen waar transrechten onder druk staan of waar er zelfs sprake is van verslechtering van de situatie. Kijk bijvoorbeeld wat er vandaag in de VS gebeurt. Of dichter bij huis in Hongarije. Ik ga niet liegen, ik beleef die evolutie met grote angst. Er worden anti-transwetten goedgekeurd die míj zouden dwingen om mijn genderidentiteit te ontkennen en die mij de toegang tot essentiële zorg zouden ontzeggen. Maatschappelijk versterken ze negatieve stereotypen en creëren ze een klimaat van haat en onverdraagzaamheid waarin geweld en intimidatie tegen transgender personen toeneemt.
Waarom blijft het zo een veelbesproken thema?
Heb je even? Dat is allemaal niet zo eenvoudig. Naar mijn mening zijn er enkele factoren die hieraan bijdragen.
Ten eerste zijn we als maatschappij nog niet op het punt van volledige gendergelijkheid beland, waarin alle individuen gelijke rechten en kansen hebben, ongeacht hun genderidentiteit. Ten tweede zijn we als maatschappij nog steeds aan het worstelen met de definitie van gender zelf en hoe we hiermee moeten omgaan. Het gebrek aan een eenduidige benadering van genderidentiteit, leidt nog al te vaak tot discussies. Het genderthema (en dus ook het transgenderthema) ligt nog erg gevoelig en wordt te pas en te onpas gebruikt en misbruikt.
Wat zou jij graag nog meemaken binnen de transgenderemancipatie?
Ik kan niet kiezen… Laat ik drie punten uitlichten.
Dat mensen mij gaan respecteren om wie ik ben als persoon. Aanvaarden als trans persoon vind ik niet nodig. Dat begrip vind ik zo overroepen. Elk persoon heeft verschillende opvattingen en niemand is verplicht om mij persoon te aanvaarden. Ik wil als persoon wel respect, ongeacht mijn achtergrond of identiteit.
Dat er maatschappelijk geen onderscheid meer wordt gemaakt in genders. Dat we bij een geboorte niet meer gaan zeggen ‘hoera, het is een jongen’, maar wel ‘hoera, het is een kindje’. Maar pas op: ik ijver niet naar het doen verdwijnen van gender. Een jongen mag uiteraard een jongen zijn. En een meisje een meisje. Maar geef iedereen de vrijheid om hun eigen weg te vinden en hun genderidentiteit te verkennen op een manier die voor hen kloppend en authentiek voelt.
En tot slot iets heel concreet: dat de wachtlijsten voor de eerstelijnszorg voor trans personen worden weggewerkt. Die begeleiding is voor een trans jongere zó essentieel. Gewoon hun verhaal kunnen vertellen, hun twijfels verwoorden. Dat jongeren weten ‘ik word geholpen’. En ‘het is ok, ik mag zijn wie ik ben’. Natuurlijk begrijp ik wel dat dit niet makkelijk is. Dit kost geld. Maar nu kost het misschien wel levens.
Nu, ik besef dat dat allemaal niet meer binnen mijn leven gaat gebeuren. Maar dat is niet erg.
