Welzijn
Çavaria werkt aan een samenleving waar LGBTI+ personen zich goed kunnen voelen. We werken aan het fysieke, mentale en sociale welzijn (en de invloed die deze op elkaar hebben) – en gaan uit van een positieve benadering. We werken dus niet alleen aan de afwezigheid van depressie, angst, negatieve gevoelens,…. We werken ook aan je goed voelen, om je potentieel te kunnen realiseren in de diverse aspecten van het leven en ook bij te kunnen dragen aan de samenleving.
Hoe verbeteren we het welzijn van LGBTI+ personen?
Mentale en fysieke welzijn van LGBTI+ personen
De voorbije decennia verhoogde de maatschappelijke aanvaarding van LGBTI+ personen en werden rechten en gelijke kansen versterkt. Toch lijkt het mentaal welbevinden van de doelgroep niet te stijgen. LGBTI+ personen hebben nog altijd een sterk verhoogd risico op een lager mentaal welbevinden dan de algemene bevolking. Dit zie je weerspiegeld in de zelfmoordcijfers en holebi’s en transgender personen:
- Holebi’s zelfmoordpogingen: 17%-22% - Holebi’s zelfmoordgedachten: 33%-65%
- Transgender personen zelfmoordpogingen: 22%-38% - Transgender personen zelfmoordgedachten: 62%-80%
(Bron: Seynaeve, H., Missiaen, J., Portzky, G., Dumon, E., Motmans, J. (2016). Onderzoek naar het psychisch welzijn van Vlaamse holebi's en/of transgenderpersonen. UGent.)
Er is vaak een wisselwerking tussen mentale en fysieke gezondheid. Een lagere mentale gezondheid kan soms leiden tot risicogedrag met gevolgen voor de fysieke gezondheid en een slechtere fysieke gezondheid kan leiden tot een lager mentaal welbevinden.
Het mentale, sociale en fysieke welzijn van LGBTI+ personen versterken, blijft daarom een belangrijke uitdaging!
Wat weten we uit onderzoek?
In Vlaanderen gebeurt er weinig (opvolg)onderzoek naar het algemene welzijn van LGBTI+ personen. Dit onderzoek is vaak onderdeel van breder onderzoek naar een bepaalde subdoelgroep. De laatste grote verzameling van data die het welbevinden van Vlaamse holebi’s vergelijkt met dat van hetero-respondenten dateert van 2010 met de ZZZIP2-enquête[1] (een vervolg van ZZZIP data-verzameling uit 2004). Een specifiek onderzoek naar lesbische en biseksuele meisjes dateert van 2009.[2] Rond het welzijn van transgender personen is er recent onderzoek beschikbaar.[3] Daarnaast zijn er themagerichte onderzoeken die relateren aan welzijn zoals eigen onderzoek van çavaria naar scholieren[4] of naar geweldservaringen.[5]
Uit al deze onderzoeken blijkt dat het mentaal welzijn van holebi- en transgenderpersonen veel lager ligt dan bij de algemene bevolking. Dit wordt sterk weerspiegeld in de suïcidecijfers. Zo onderneemt 17-22% van de holebi's en 22-38% van de transgender personen een zelfmoordpoging. 33-65% van de holebi's en 62-80% van de transgender personen heeft zelfmoordgedachten. [6] Internationale vergelijkingen tonen gelijkaardige resultaten aan.[7] Rond intersekse en suïcide werd er geen onderzoek gedaan in Vlaanderen. Een onderzoek in Australië toonde aan dat 60% van de intersekse respondenten zelfmoordgedachten heeft gehad en 19% een zelfmoordpoging ondernam.[8]
We pleiten voor meer en regelmatig onderzoek zodat we een duidelijke beeld krijgen van de evolutie van het welzijn en de kruispunten met verschillende achtergronden.
[1] Versmissen, D. (2011). Zzzip2 - Onderzoek naar de levenskwaliteit van Vlaamse holebi’s.
[2] Schoonacker, M. (2009). WELEBI – Onderzoek naar het mentaal en sociaal welbevinden van lesbische en biseksuele meisjes.
[3] Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (2018). Leven als transpersoon in België - Tien jaar later - En: Van Cauwenberg, G., Motmans, J. (2019). Synthesenota Transgender adolescenten en hun omgeving, Een onderzoek van het Transgender Infopunt in opdracht van het Team Gelijke Kansen, ABB, Vlaamse Overheid.
[4] Ruim 4 op de 10 LGBTI+ leerlingen voelt zich onveilig op school: Wat kan er beter? https://zizomag.be/article/12996
[5] D'Haese, L., Dewaele, A., & Van Houtte, M. (2014). Geweld tegenover holebi’s – II. Een online survey over ervaringen met holebigeweld in Vlaanderen en de nasleep ervan. Antwerpen: Steunpunt Gelijkekansenbeleid. en Motmans, J., T’Sjoen, G., & Meier, P. (2015). Geweldervaringen van transgender personen in België. Antwerpen: Steunpunt Gelijkekansenbeleid.
[6] Zie voor de meest recente cijfers: Seynaeve, H., Missiaen, J., Portzky, G., Dumon, E., Motmans, J. (2016). Onderzoek naar het psychisch welzijn van Vlaamse holebi's en/of transgenderpersonen. UGent.
[7] Zie Valfort, MA. (2017). LGBTI in OECD Countries: A REVIEW, WORKING PAPER No. 198.
[8] Jones, Tiffany & Hart, Bonnie & Carpenter, Morgan & Ansara, Gavi & Leonard, William & Lucke, Jayne. (2016). Intersex: Stories and Statistics from Australia.
