Je bent niet alleen
Voor de 10-daagse van Geestelijke Gezondheid kroop Ela Bambust (zij/die) in hun pen over mentaal welzijn.
Ela is 31 jaar, houdt van lange wandelingen op het strand en is een Vlaamse auteur van queer literatuur.
Ik heb wat geworsteld met de opening van deze column. Hoe heb je het over mentale gezondheid op een eerlijke manier die ook een grote groep aanspreekt zonder dat je mensen isoleert of belerend overkomt en je tegelijk ook objectief blijft?
Nee, dan schrijf je beter een boek. In duizend woorden is dat niet te doen.
Dus ga ik dat ook niet doen.
Mijn depressie is een beest. Een monster met klauwen en tanden dat overal met me mee gaat. Iets dat ik makkelijk kan negeren op een goeie dag. Zo goed dat ik soms vergeet dat het er is, en dan is het zelfs makkelijk, soms. Dan kan het zijn dat het ergens achter de zetel ligt of aan het zonnen is, als een kat op een warme zomerdag. Dan lijkt het allemaal zo erg nog niet.
Andere dagen stoot het tegen me aan. Als ik aan het koken ben. Als ik een bepaalde reclame zie. Als iemand iets zegt dat in het verkeerde keelgat schiet. Dan kan het zijn dat ik me even kwets. Een verbrande elleboog, iets dat een paar dagen pijn doet, maar dat is een pijn waar je mee leert leven. Dat zijn de kleine kwetsuren die iedereen die met een roofdier samenwoont gewoon wordt.
En dan zijn er de zware dagen. De dagen dat het beest op mijn borstkas zit en de poten op mijn kop zet en krijst tot ik mezelf niet herken. Dagen dat het de klauwen in mijn vel zet en me openrijt en scheurt tot ik het niet meer aan kan.
Op die dagen verkies je al makkelijk andere monsters. Dan lijkt het ene beest voor het andere een goeie ruil. Alles behalve dit, toch?
Het probleem, natuurlijk, is dat dat de mening is van iemand met een beest op haar kop, en dat is misschien toch niet de meest onpartijdige mening?
Gelukkig zijn er andere.
Mensen met ervaring. Mensen met hun eigen beesten, die je andere oplossingen kunnen bieden.
Voor sommigen is het een kwestie de toekomst te leren zien zonder dat het beest in de weg zit. Doemdenken is een valstrik, en eenmaal je er in valt, een die zichzelf keer op keer heropzet.
Ontspannen, gezond ontspannen, is ook zo’n moeilijke. Ik kan ontspannen. Ik kan ontspannen tot de zon opkomt en dan hopelijk op onzekere voeten mijn weg naar huis vinden. En anders gewoon… niets doen. Er zijn andere oplossingen, en voor elke vorm van spanning zijn er manieren om die stoom af te laten.
Het beest is slim. Het wil bij jou blijven, en een van de wapens in het arsenaal om dat te garanderen is… in de weg staan. Het is heel moeilijk om je problemen op te lossen als dat ding in de weg loopt. Het vuilnis buiten zetten is moeilijk als je van de geur alleen al slecht wordt. Maar ook daar zijn oplossingen voor.
Problemen aanpakken in plaats van vermijden of negeren is zo, zo moeilijk met dat ding dat elke dag in en rond je kop hangt.
En dan komen we op het laatste punt, want dit is allemaal leuk om zomaar te zeggen, maar daar dan wel degelijk iets aan doen is een andere zaak. En je bent ook daarin niet alleen.
Wat mij uiteindelijk hielp was communicatie.
Het beest is een roofdier. Het kwetst en het schaamt en het jaagt, maar het doet dat het best als je er alleen voor staat en, dit is heel belangrijk, dat is niet zo.
Wat voert het beest? Wat maakt het zwakker? Hoe zorg je er voor dat het vuilnis op tijd buiten staat? Dat je uit bed geraakt? Gezond eet? Hoe ga je om met jobinterviews of een ouder gezinslid dat plots hulp nodig heeft? Hoe ga je zelf om met wat je op straat nageroepen is? Hoe ga je om met je identiteit? Met gevoelens die je alleen doen voelen? Hoe ga je om met school en werk en kuisen en koken en belastingen en en en en en… zonder in te storten?
Dus. 1 tot 10 oktober. 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid..
Je bent niet alleen.
