Holebi's

Woordgebruik

Holebi

• Een letterwoord dat staat voor homoseksueel, lesbisch en bi+. De term is ontstaan in België, en wordt gebruikt als verzamelnaam om in een keer naar de verschillende seksuele oriëntaties te verwijzen.

Seksuele oriëntatie

• Seksuele oriëntatie gaat over seksuele aantrekking en opwinding. Tot welke personen voel je seksuele aantrekking? Van wie word je opgewonden, met wie wil je seks hebben?
• Seksuele oriëntatie kan veranderen van doorheen de tijd en in intensiteit. Als dat gebeurt, spreken we van seksuele fluïditeit.
• Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen twee soorten aantrekking: seksuele en romantische (zie: Romantische oriëntatie). Romantische en seksuele aantrekking kunnen samenvallen, maar dat is niet voor iedereen zo.

Romantische oriëntatie

• Romantische oriëntatie gaat over gevoelens van verliefdheid, van vlinders in je buik. Het gaat over tot welke personen je romantische aantrekking voelt.
• Romantische oriëntatie kan veranderen van doorheen de tijd en in intensiteit. Als dat gebeurt, spreken we van romantische fluïditeit.
• Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen twee soorten aantrekking: seksuele (zie: Seksuele oriëntatie) en romantische. Romantische en seksuele aantrekking kunnen samenvallen, maar dat is niet voor iedereen zo. Bijvoorbeeld: een man die verliefd kan worden op alle genderidentiteiten, maar enkel seksueel opgewonden wordt van andere mannen kan die zich biromantisch en homoseksueel noemen.

Homoseksualiteit

• Als je je seksueel en/of emotioneel aangetrokken voelt tot personen met dezelfde genderidentiteit, dan kan je jezelf homoseksueel noemen. De term wordt vooral gebruikt door mannen die op mannen vallen.
• Homoseksualiteit als term wordt doorgaans gebruikt met betrekking tot zowel seksuele als romantische aantrekking. Er kan echter een onderscheid gemaakt worden tussen beide: homoseksueel en homoromantisch. Daarbij voelt een homoseksuele man seksuele aantrekking tot mannen. Een homoromantische man voelt romantische aantrekking tot mannen. Romantische en seksuele aantrekking kunnen samenvallen, maar dat is niet voor iedereen zo.

Lesbienne / lesbisch

• Als je als vrouw romantisch en/of seksueel aangetrokken bent tot andere vrouwen, dan kan je jezelf lesbienne noemen. Deze term kan ook gebruikt worden voor mensen van andere genderidentiteiten, bijvoorbeeld non-binaire mensen.

Bi+

• Een paraplubegrip (of koepelterm) die gebruikt wordt om iemands seksuele en/of romantische oriëntatie weer te geven. We spreken over bi+ wanneer een persoon romantisch en/of seksueel aangetrokken is tot personen van meer dan één genderidentiteit. Tot welke genderidentiteit je aangetrokken wordt, kan variëren doorheen de tijd en in intensiteit. In het verleden werd eerder biseksueel gebruikt als term. Deze werd vaak gedefinieerd als ‘vallen op mannen en vrouwen’. De definitie van bi+ is ruimer en meer genderinclusief.
• Onder de koepelterm bi+ vind je heel wat termen. Samen zijn ze het bi+-spectrum. Polyseksueel betekent dat je aantrekking kan voelen tot mensen van meer dan één, maar niet noodzakelijk alle genderidentiteiten. Als je het aspect genderidentiteit geen belangrijke factor vindt bij een potentiële partner, kan je jezelf omschrijven als panseksueel. Panseksuele mensen noemen zichzelf soms ‘genderblind’. Als je merkt dat je aantrekking verandert doorheen de tijd dan kan je die fluïde noemen.

Gay

• Het woord gay is ontstaan vanuit het Engels voor ‘vrolijk’. De betekenis schoof op naar homoseksueel, en tegenwoordig wordt het woord ook door andere LBQ-personen gebruikt.

Queer

• Het woord queer heeft verschillende betekenissen.
  • Het is een manier om je genderidentiteit en/of seksualiteit te benoemen. Het wordt vaak gebruikt door mensen die nog zoekende zijn naar waar ze zich precies bevinden binnen het LGBTIQ+-spectrum, als koepelterm of door mensen die een duidelijk statement tegen de cisgender- en heteronorm willen maken.
  • Het is ook een politiek activistische stroming die vertrekt vanuit het verwerpen van de hetero- en cisgendernorm. Veel punkers identificeren zich bijvoorbeeld als queer.
  • Het is ook een academisch onderzoeksveld.

Coming-out

• Een coming-out of ‘uit de kast komen’ is iets persoonlijks publiek maken. Je kan over heel wat dingen uit de kast komen, maar meestal gaat het over je romantische oriëntatie, seksuele oriëntatie of genderidentiteit. Dan vertel je bijvoorbeeld dat je holebi of transgender bent. Je kan ook over je relatievorm een coming-out doen. Dan vertel je misschien dat je polyamoureus bent (zie: Polyamorie) of niet-monogame relaties hebt. Sommige mensen 'outen' zich op vlak van seksuele gezondheid, bijvoorbeeld als iemand die hiv+ is.
• Klassiek wordt het voor jezelf uitzoeken en accepteren dat je LGBTIQ+ bent, gezien als het eerste aspect van een coming-out. Je kan vervolgens beslissen om dit aan je omgeving te vertellen. Iets kwetsbaars vertellen over jezelf kan eng zijn, en vaak moeten mensen lang nadenken voor ze het zeggen en of ze het wel willen zeggen. Er is geen juiste formule om uit de kast te komen, je zoekt de manier waar je je zelf het beste bij voelt, en tegen wie je het zegt.
• Niet iedereen wil of kan een coming-out doen. Sommige personen houden liever privé op wie ze verliefd worden, met wie ze seks hebben, of hoe ze zich voelen. Anderen delen hun gevoelens bijvoorbeeld wel graag met enkele vrienden en familieleden, maar besluiten het verder privé te houden.
• Vaak denken mensen dat een coming-out één groot moment is. Je vertelt één keer hoe het zit en daarna weet iedereen het. Meestal is dat niet het geval. Eigenlijk is 'coming-outproces' een beter woord. Uit de kast komen duurt meestal een tijdje. Het duurt even om jezelf te leren kennen, zelf oké te zijn met je gevoelens, af te wegen of en waarom je het wil vertellen, wie je met het nieuws kan en wil vertrouwen ... Daarnaast is coming-out ook een continu proces, want je zal je LGBTIQ+-identiteit vaak opnieuw moeten uitleggen in nieuwe situaties (bv. een nieuwe job).
• Als je je LGBTIQ+-identiteit openlijk uit in je dagelijkse leven dan ben je ‘out’, of ‘uit de kast’ (Zie: Out).

Out

• Als je je LGBTIQ+-identiteit openlijk uit in je dagelijkse leven dan ben je ‘out’, of ‘uit de kast’ (Zie: Coming-out). Deze tweedeling tussen ‘in’ en ‘uit’ de kast is vaak te simplistisch om de dagelijkse ervaringen van LGBTIQ+-personen te vatten. Als alternatief wordt er ook gesproken over ‘navigeren tussen openheid en geslotenheid’, bijvoorbeeld wanneer sommige van je sociale kringen geen kennis hebben over je LGBTIQ+-identiteit, terwijl andere kringen wel impliciet of expliciet weten dat je LGBTIQ+ bent.

Coming-in

• Een coming-in is de kennismaking van een LGBTIQ+ persoon met de LGBTIQ+ wereld. Mensen zoeken vaak anderen op waarmee ze een deel van hun identiteit delen. Velen vinden daarin een gevoel van erkenning of ‘thuis komen’. LGBTIQ+-personen leren vaak anderen met gelijkaardige ervaringen en verhalen kennen via specifieke LGBTQI+-bars, verenigingen of praatgroepen, online fora en social media-kanalen, boeken rond LGBTIQ+-thema’s, ..

Butch

• Een term die ontstond in het begin van de twintigste eeuw om te verwijzen naar lesbische vrouwen met een eerder mannelijke uitstraling, of expressie die traditioneel geassocieerd wordt met mannelijkheid. Het tegenovergestelde van butch is femme (zie: Femme). Het woord heeft een rijke geschiedenis en de betekenis is al verschillende keren verschoven. Het woord wordt vandaag niet enkel gebruikt door lesbische vrouwen, maar ook door gender non-conforme en trans personen.

Femme

• Een term die ontstond in het begin van de twintigste eeuw om te verwijzen naar lesbische vrouwen met een eerder vrouwelijke uitstraling, of expressie die traditioneel geassocieerd wordt met vrouwelijkheid. De term werd gepopulariseerd in de Amerikaanse queer barcultuur van de jaren 50. De term heeft doorheen de jaren enkele lichte betekenisverschuivingen gezien, en vandaag kan de term gebruikt worden door elke LGBTIQ+-persoon met een expressie die traditioneel geassocieerd wordt met vrouwelijkheid.

Homoflexibel

• Een term die je kan gebruiken als je voornamelijk homo(seksueel) bent maar soms ook romantische en/of seksuele contacten hebt met personen die een andere genderidentiteit hebben als jezelf.

Heteronorm

• De heteronorm is de maatschappelijke veronderstelling dat iedereen heteroseksueel is en voldoet aan de bijhorende (ongeschreven) sociale regels en verwachtingen. De heteronorm is binair, en hanteert dus andere afspraken over hoe mannen zich moeten gedragen en hoe en vrouwen zich moeten gedragen.
• Vanuit de heteronorm wordt er van mensen automatisch verwacht dat ze een man-vrouwrelatie zullen hebben, dat ze zullen trouwen en kinderen krijgen, dat ze traditionele genderrollenpatronen zullen aannemen. Wanneer iemand niet in het heteronormatieve plaatje past en zich dus niet gedraagt naar of voelt zoals de heteronorm voorschrijft, dan kan dat voor conflict zorgen, zowel innerlijk als onbegrip van buitenwereld.

Homohuwelijk

• Er bestaat niet zoiets als 'het homohuwelijk'. Het wettelijke huwelijk werd in 2003 opengesteld voor koppels van hetzelfde wettelijke geslacht. Een huwelijk is sindsdien niet enkel meer mogelijk voor man-vrouwkoppels. Voor alle koppels die huwen in België gelden huwelijksbepalingen. Een huwelijk tussen twee holebi’s is dus simpelweg een huwelijk.

Holebifobie

• Holebifobie gaat over gevoelens van afkeer en onbegrip tegenover holebi’s. Die negatieve gevoelens ontstaan uit hardnekkige vooroordelen over seksualiteit en gender. Ze kunnen leiden tot verschillende situaties, van gemene opmerkingen en discriminatie tot zelfs fysiek geweld tegenover personen die niet voldoen aan de heteronorm (zie: Heteronorm).
• Spreek je over holebi’s als groep, dan gebruik je de term ‘holebifobie’. Gaat we het over een specifiek voorval, dan verwijs je naar de specifieke seksualiteit van de persoon waarover het gaat.
  • Vb. “Holebifobie is een wereldwijd probleem”.
  • Vb. “Gisteren werd een man het slachtoffer van homofoob geweld.”
  • Vb. “Toen mijn collega uit de kast kwam als bi+ kreeg die te maken met bifobe opmerkingen.”

Geïnternaliseerde holebifobie

• Als LGBQ+-persoon groei je op in een samenleving waarin nog veel negatieve gevoelens, impliciete en expliciete vooroordelen en stereotypen bestaan over LGBQ+-personen. Je kan die vooroordelen ‘internaliseren’ en dus onvrijwillig, onbewust op jezelf toepassen. Dit kan resulteren in een laag zelfbeeld, schaamte en soms zelfhaat. Vanuit een innerlijk conflict gaan mensen bijvoorbeeld hun oriëntatie ontkennen, of zich uitgesproken holebifoob gedragen om niet ‘ontdekt’ te worden.

Holebinegativiteit

• Holebinegativiteit is een impliciete vorm van holebifobie. Het gaat hier niet over fysiek geweld of wettelijke discriminatie, maar eerder over opmerkingen of uitspraken met een holebifoob kantje. Vaak denken mensen niet na over zulke opmerkingen of zijn ze zelfs goed bedoeld. Goede intenties nemen niet weg dat deze opmerkingen vaak schadelijk zijn voor het welzijn van personen die holebi zijn.
  • Vb. “Je bent bi+? Dan kan je gewoon niet kiezen tussen homo of lesbisch.”

IDAHOT

• Op 17 mei 1990 schrapte de WHO, de wereldgezondheidsorganisatie, homoseksualiteit uit de lijst van geestesziekten. Sindsdien heeft de holebi-, trans- en interseksegemeenschap deze dag uitgeroepen tot de Internationale Dag Tegen Holebifobie, Transfobie en Interseksefobie.

Lumi

Zit je met vragen over holebi's? Ben je zelf op zoek naar je seksuele of romantische oriëntatie? Onze info- en luisterlijn Lumi luistert en is bereikbaar op maandag, woensdag en donderdag van 18.30u tot 21.30u. Op hun website vind je ook antwoorden op veelgestelde vragen rond het thema. 

KLIQ

Wil je een vorming volgen over het holebithema? Op de website van ons advies- en vormingscentrum KLIQ vind je de vorming die bij je past.