'Of het nu over uiterlijk, identiteit of werk gaat, het belangrijkste is dat je altijd jezelf blijft.'

We spreken af met Val op de kantoren van çavaria in Gent, terwijl de opbouw van de Gentse Feesten in volle gang is. Val werkt bij çavaria en neemt ons mee in hun verhaal, dat veel verder gaat dan werk alleen.

“Ik heb echt lang moeten zoeken naar werk,” vertelt Val terwijl die terugblikt op de periode na het afstuderen. Met een diploma independent game production in de hand en de wereld in lockdown, voelde het alsof de concurrentie wereldwijd was. “Ik had het gevoel dat ik met de hele wereld aan het concurreren was. En ik denk dat ik ook gewoon wat ‘te creatief’ was voor veel bedrijven.” Dat bleek ook letterlijk uit de feedback na een sollicitatiegesprek. Val dacht dat creativiteit een troef zou zijn in de sector, maar al snel werd duidelijk dat het om iets anders ging: “Het ging over hoe ik eruitzag.”

Creativiteit of uiterlijk: onzichtbare barrières op de arbeidsmarkt

Tijdens een ander gesprek, dat verder goed leek te verlopen, volgde de onvermijdelijke vraag: of Val bereid was hun uiterlijk aan te passen voor de job. “Niet dus,” zegt Val vastberaden. “Ik heb lang genoeg aan mezelf gewerkt om te zijn wie ik ben. Dat deed pijn. Dat heeft me kwaad gemaakt.”

Het vinden van een baan bleek dus geen gemakkelijke opgave. Uiteindelijk ging Val aan de slag als afwasser in een restaurant, schoonmaker en was er lange tijd sprake van werkloosheid. De financiële zorgen stapelden zich op, zeker toen er ook problemen kwamen met de uitkering. Val moest bewijzen dat die écht co-housing deed met iemand die die via Discord had leren kennen, en dat ze geen koppel waren. Toch werd het gezien als een “relatie” en verloor Val hierdoor hun uitkering.

Hoe armoede en vooroordelen Val’s leven bepaalden

“Het meest schrijnende was dat ik alles moest terugbetalen, zelfs het kindergeld dat ik toen ontving. Het is enorm ontmoedigend wanneer je probeert je leven op te bouwen en dan zulke hindernissen tegenkomt. Ik had thuis altijd gehoord dat mensen profiteren van een leefloon, dat het zogezegd makkelijk was. Tot ik aan de andere kant belandde. Dan zie je hoe hard je moet vechten voor elke cent.” Val's situatie werd complexer en de schulden liepen op. Gelukkig kon Val uiteindelijk rekenen op de steun van hun ouders toen de relatie met hen weer beter werd.

Nu werkt Val bij çavaria, waar die eindelijk een plek heeft gevonden waar hun uiterlijk geen discussiepunt is. “Ik zeg altijd dat ik eruitzie als een kleine jongen, maar dan wel een met piercings en tattoos. Eigenlijk voel ik me noch man, noch vrouw. Ik vind het leuk om ze allebei te zijn. Ik zeg altijd dat ik zowel een lesbian ben als een gay man.”

Een leven buiten hokjes: De vrijheid van Val’s identiteit

Die fluïditeit in identiteit zorgt er vaak voor dat mensen Val niet begrijpen. “Ja, veel mensen hebben daar moeite mee,” legt Val uit. “Ik ben geboren als vrouw, maar neem nu testosteron, dus mensen denken vaak dat ik volledig een man wil zijn. Maar dat is niet zo simpel. Het is niet belangrijk of je ‘hij’ of ‘zij’ zegt tegen me, ik wil gewoon een gesprek kunnen voeren zonder dat ik de hele tijd mezelf moet uitleggen. In queer omgevingen is dat makkelijker, daar zijn geen hokjes. Maar daarbuiten wordt het al snel ongemakkelijk, en dat maakt het vaak lastig.”

Op de vraag wanneer Val zich realiseerde dat die non-binair is, komt er een verrassend antwoord: “Ik wist helemaal niet dat non-binair bestond. Het was pas in 2019 dat ik er online over las. Ik heb er toen veel over opgezocht en besloten om te gaan micro-doseren, dat wil zeggen kleine hoeveelheden hormonen nemen om subtiele veranderingen te bereiken.

Zelfacceptatie en innerlijke rust

Val voelt zich nu comfortabel in hun huid, hoewel die lacht om de onverwachte gevolgen van micro-doseren: “Ik weet nog dat mijn endocrinoloog vroeg wat ik echt niet wilde. Ik zei ‘gezichtsbeharing.’ En hier zit ik nu, met een baard!” Val lacht uitbundig terwijl die over hun kin wrijft. “Maar ja, we zitten natuurlijk niet in de Sims, je kunt niet alles perfect kiezen.”

Val straalt nu rust en zelfzekerheid uit, maar het was een lange weg om hier te komen. Een weg vol obstakels, maar ook met belangrijke overwinningen. “Of het nu over uiterlijk, identiteit of werk gaat, het belangrijkste is dat je altijd jezelf blijft. En dat heb ik gelukkig kunnen doen, ook al was het niet altijd makkelijk.”