Bloeddonatie: nieuwe regelgeving

Het beperken van de uitsluitingstermijn blijft uitsluiting en is dus discriminatie. Dit heeft nog steeds effect op het mentaal welzijn van deze groep mensen. MSM worden nu immers uitgesloten op basis van hun groepsidentiteit. De veronderstelling dat alle MSM seksueel risicovol gedrag stellen is stereotyperend en fout: er bestaat niet één vast profiel van MSM. Wij stellen voor over te gaan op een individuele risicoanalyse van elke donor op basis van hun seksueel risicogedrag, los van seksuele oriëntatie. Dit gebeurt al in heel wat landen zoals Nederland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Canada.

Een online enquête van çavaria en Prisme, de Waalse LGBTI+ koepel, toont de impact van deze discriminatie op personen die momenteel uitgesloten worden. Hoewel deze enquête vooral gericht was op LGBTI+ personen, kon iedereen hun ervaring en mening delen. De enquête peilde niet alleen naar eventuele gevoelens van stigma maar ook naar een alternatieve regelgeving die inclusiever is. In totaal deelden 244 mensen tussen de 18 en 74 jaar hun mening.  

Bloeddonatie wordt al decennia gezien als een van de meest altruïstische handelingen en als een teken van uitmuntend burgerschap. Als bloeddonor draag je dan ook bij aan het redden van een leven. Ook in de enquête kwam het belang van bloed geven naar boven: 96% van de respondenten vindt dat bloeddonatie van groot belang is. Wanneer we vroegen aan mensen hoe belangrijk zij het vinden (op een schaal van 0 tot 10) om bloed te mogen geven, kwamen we op een gemiddelde van 8,3 uit. Daarnaast gaf 70% van de respondenten aan dat ze graag bloed willen geven terwijl onder de huidige wetgeving 42% van de respondenten dat daadwerkelijk mogen doen. Een groot verschil dat aantoont dat MSM bereid zijn te helpen om de aanhoudende bloedtekorten te voorkomen, indien ze de kans zouden krijgen. 

Door MSM langer en onder andere voorwaarden uit te sluiten, versterkt de wetgever het stereotype beeld dat MSM onveilige en seksueel promiscue personen zijn. 74,4% van de respondenten gaven aan dat ze de regelgeving die vanaf 1 juli 2023 zal gelden, als discriminerend ervaren voor MSM. 65,6% vond dat deze discriminatie ook een impact had op de gehele LGBTQ+ gemeenschap.  

Voor de respondenten lijkt het grootste hekelpunt de verschillende uitsluitingscriteria tussen MSM en heteroseksuele personen. 76% van de respondenten gaven aan dat ze akkoord zouden zijn indien de uitsluitingscriteria voor MSM hetzelfde zouden zijn als die voor heteroseksuele personen. 

Daarom vragen we beleidsmakers om deze vorm van discriminatie voorgoed aan te pakken. In plaats van een uitsluiting op basis van groepsidentiteit pleiten wij voor uitsluitingscriteria op basis van individueel risicogedrag, los van seksuele oriëntatie. Wij vragen een gelijkwaardige behandeling van MSM. 

Concreet wil dit zeggen: 

1. Toelating van MSM om bloed te doneren zonder uitsluitingscriteria op basis van hun identiteit als MSM. 

2. Een uitgebreide vragenlijst waarin men iedereen bevraagt over individueel risicogedrag met niet-stigmatiserende formuleringen. 

3. Bij individueel risicogedrag een algemene uitsluiting van 4 maanden voor iedereen, ongeacht seksuele oriëntatie. 

*We gebruiken dezelfde term als officiële instanties en beleidsmakers zodat ze duidelijk weten over welke regels we spreken. We begrijpen dat niet iedereen die als MSM wordt genoteerd per definitie henzelf of hun partner identificeert als een man. Dit is ook een van de redenen waarom çavaria pleit voor een afschaffing van de term MSM in de bloeddonatieprocedure.